Hoe betrouwbaar zijn onze herinneringen?
Wat herinneren we ons nu eigenlijk?
Inleiding
Stel je eens voor, je bent samen met familie en vrienden aanwezig bij een bruiloft ceremonie.
Je aanschouwt de voltrekking van het huwelijk en een maand later bekijk je samen met een aantal mensen, die bij de bruiloft aanwezig waren de bruidsfoto's. Iedereen zal zich het zelfde moment anders herinneren, gekleurd door de eigen ervaringen en emoties. Als je de foto’s een jaar later opnieuw bekijkt, is je herinnering weer een beetje veranderd!
Het menselijk brein is een buitengewoon complex en intrigerend orgaan. Een van de meest fascinerende aspecten van onze geest is het geheugen. Onze herinneringen beïnvloeden ons dagelijks leven op manieren die we ons vaak niet realiseren. Ze spelen een cruciale rol in ons gedrag, onze emoties en onze besluitvorming. Maar hoe betrouwbaar zijn onze herinneringen eigenlijk? Welke delen van de hersenen zijn erbij betrokken, en hoe kunnen technieken zoals hypnose onze herinneringen beïnvloeden en veranderen?
Wat is het Bewustzijn en het Onderbewustzijn?
Het bewustzijn en het onderbewustzijn zijn twee verschillende, maar nauw met elkaar verweven onderdelen van onze geest.
Bewustzijn
Het bewustzijn is dat deel van onze geest waarmee we ons bewust zijn van onze omgeving, onze gedachten en onze emoties. Het is het niveau van geestelijke activiteit dat we direct kunnen waarnemen en controleren. Onze bewuste geest kan echter slechts een beperkte hoeveelheid informatie tegelijk verwerken. Onderzoek suggereert dat het bewustzijn slechts ongeveer 40-50 bits informatie per seconde kan verwerken.
De hersengebieden die voornamelijk betrokken zijn bij het bewustzijn zijn:
- Prefrontale Cortex:
Betrokken bij hogere cognitieve functies zoals planning, besluitvorming en zelfbeheersing. - Anterior Cingulate Cortex (ACC):
Speelt een rol in het reguleren van aandacht en emotionele reacties. - Pariëtale Cortex:
Betrokken bij de verwerking van sensorische informatie en ruimtelijke bewustwording.
Onderbewustzijn
Het onderbewustzijn daarentegen werkt buiten onze bewuste waarneming en controle. Het is een opslagplaats voor al onze ervaringen, herinneringen, overtuigingen en automatische vaardigheden. Het onderbewustzijn kan miljoenen bits informatie per seconde verwerken, wat aanzienlijk meer is dan het bewustzijn.
De hersengebieden die betrokken zijn bij het onderbewustzijn omvatten:
- Limbisch Systeem:
Inclusief de amygdala (voor emotionele verwerking) en de hippocampus (voor het vormen van lange termijn herinneringen). - Basale Ganglia:
Betrokken bij het aanleren en uitvoeren van automatische gedragingen en motorische vaardigheden. - Cerebellum:
Speelt een rol bij motorische controle en kan onbewuste processen beïnvloeden.
Het Essentiële Verschil
Het belangrijkste verschil tussen bewustzijn en onderbewustzijn ligt in hun toegankelijkheid en verwerkingscapaciteit. Het bewustzijn kan maar een beperkte hoeveelheid informatie tegelijkertijd verwerken en richt zich op directe waarnemingen en beslissingen.
Het bewustzijn kan bijvoorbeeld slechts 7 ± 2 items tegelijk onthouden en verwerken, terwijl het onderbewustzijn een enorme hoeveelheid informatie kan opslaan en verwerken, en automatische reacties en gedragingen beheert zonder dat we ons daarvan bewust zijn.
Waarom we geen directe toegang hebben tot het onderbewustzijn
We hebben geen directe toegang tot alle informatie in ons onderbewustzijn vanwege de manier waarop ons brein informatie organiseert en opslaat. Ons brein gebruikt
schema's om informatie te categoriseren en te beheren. Schema's zijn mentale structuren die helpen om de wereld te begrijpen en te voorspellen. Ze vormen de basis voor onze verwachtingen en gedragingen en worden voortdurend aangepast op basis van nieuwe ervaringen en informatie.
Wat is een Schema?
Een schema is een mentale structuur die helpt bij het organiseren en interpreteren van informatie. Schema's stellen ons in staat om snel en efficiënt te reageren op de enorme hoeveelheid informatie die we dagelijks ontvangen. Ze zijn gebaseerd op onze eerdere ervaringen en helpen ons om nieuwe informatie te begrijpen en te integreren.
Hoe vormen we schema's?
Schema's worden gevormd door onze interacties met de wereld om ons heen. Wanneer we nieuwe informatie ontvangen, vergelijken we deze met onze bestaande schema's en passen we deze zo nodig aan. Dit proces van
assimilatie en
accommodatie stelt ons in staat om voortdurend te leren en onze schema's te verfijnen.
- Assimilatie:
Nieuwe informatie wordt geïntegreerd in een bestaand schema zonder dat het schema wezenlijk verandert. - Accommodatie:
Het schema wordt aangepast of uitgebreid om nieuwe informatie op te nemen die niet past in de bestaande structuur.
Waarom herinneringen elke keer dat we ze oproepen veranderen
Elke keer dat we een herinnering oproepen, veranderen we deze enigszins. Dit fenomeen staat bekend als
reconsolidatie. Wanneer een herinnering wordt opgeroepen, wordt deze opnieuw fragiel en vatbaar voor verandering, vergelijkbaar met het oorspronkelijke moment van het vormen van de herinnering. Tijdens het oproepen van een herinnering worden er nieuwe informatie en emoties geïntegreerd, wat leidt tot een lichte aanpassing van de oorspronkelijke herinnering.
Verklaring van Reconsolidatie
- Hersengebieden betrokken bij herinneringen:
De hippocampus en de amygdala spelen een cruciale rol bij het opslaan en oproepen van herinneringen. Wanneer een herinnering wordt opgeroepen, activeert de hippocampus deze herinnering en brengt deze naar het bewustzijn. - Integratie van nieuwe informatie:
Terwijl de herinnering in het bewustzijn is, kan nieuwe informatie of contextuele details worden geïntegreerd. Dit kan leiden tot een aanpassing van de herinnering op basis van de huidige situatie, emoties of nieuwe inzichten. - Emotionele Invloeden:
Emoties spelen een grote rol bij het vormen en veranderen van herinneringen. Wanneer een herinnering opnieuw wordt beleefd, kunnen de huidige emotionele toestanden de herinnering kleuren, waardoor deze opnieuw wordt gecodeerd met de huidige emotionele context.
Hypnose en het Onderbewustzijn
Hypnose is een veranderde staat van bewustzijn waarbij een persoon diepe ontspanning en verhoogde concentratie ervaart. In deze staat wordt de kritische factor van de bewuste geest omzeild, waardoor directe toegang tot het onderbewustzijn mogelijk wordt. Hypnose kan verschillende vormen aannemen, van zelfhypnose en geleide meditatie tot klinische hypnotherapie, en heeft een breed scala aan toepassingen, waaronder pijnbestrijding, stressvermindering en gedragsverandering.
Werking van Hypnose
- Verhoogde suggestibiliteit:
Tijdens hypnose is een persoon doorgaans meer ontvankelijk voor suggesties, wat betekent dat positieve veranderingen in gedrag, overtuigingen of percepties kunnen worden geïnitieerd door gerichte suggesties van de hypnotiseur. - Toegang tot onderbewuste herinneringen:
Hypnose kan helpen bij het terughalen van onderdrukte of vergeten herinneringen door de bewuste barrière te omzeilen die deze herinneringen normaliter blokkeert. - Verandering van percepties en emoties:
Door directe suggesties aan het onderbewustzijn kan hypnose percepties en emotionele reacties veranderen. Dit kan nuttig zijn bij het behandelen van fobieën, angststoornissen en verslavingen.
Conclusie
Onze herinneringen zijn niet altijd zo betrouwbaar als we zouden willen denken. Ze zijn voortdurend in beweging, beïnvloed door ons bewustzijn, onderbewustzijn en de context waarin we ze oproepen. Verschillende hersengebieden werken samen om de functies van het geheugen te ondersteunen, en schema's helpen ons om efficiënt te functioneren door informatie te filteren en te interpreteren. De wetenschap blijft ons inzicht in deze fenomenen verbeteren, wat ons steeds dichter bij een volledig begrip van de complexe werking van ons geheugen brengt.
Hypnose biedt een unieke manier om toegang te krijgen tot de verborgen lagen van de geest en herinneringen te beïnvloeden. Door hypnose kunnen we gedragspatronen veranderen, emotionele genezing bevorderen.
Heb jij last van een herinnering die je leven negatief beinvloed, maak dan een afspraak voor een vrijblijvend gesprek.
Bronvermeldingen
1. Kahneman, D. (2011). *Thinking, Fast and Slow*. New York: Farrar, Straus and Giroux.
2. Wilson, T. D. (2002). *Strangers to Ourselves: Discovering the Adaptive Unconscious*. Cambridge, MA: Belknap Press.
3. Anderson, J. R. (1995). *Cognitive Psychology and Its Implications*. New York: Freeman.
4. Schacter, D. L. (2001). *The Seven Sins of Memory: How the Mind Forgets and Remembers*. Boston: Houghton Mifflin.
5. Squire, L. R., & Zola-Morgan, S. (1991). The medial temporal lobe memory system. *Science*, 253(5026), 1380-1386.
6. LeDoux, J. E. (1996). *The Emotional Brain: The Mysterious Underpinnings of Emotional Life*. New York: Simon & Schuster.




